26 października 2012 r. na cmentarzu Świętego Krzyża odbyła się „żywa lekcja historii” poświęcona najstarszym zabytkom sztuki funeralnej pułtuskiej nekropolii. Jej animatorką była dyrektor Muzeum Regionalnego w Pułtusku pani mgr Anna Henrykowska. Lekcję zorganizowała nauczycielka historii - mgr Izabela Gierek.
Zajęcia zostały podzielone na dwie części. Pierwsza - przeprowadzona we wnętrzach, niegdyś kościoła pielgrzymkowego, a obecnie świątyni parafialnej- miała charakter teoretyczny. Jej celem była prezentacja najstarszych nagrobków kamiennych potwierdzających swoim istnieniem dziewiętnastowieczną metrykę jednego z najstarszych cmentarzy na Mazowszu [rok 1804] lokowanych – zgodnie z edyktem króla pruskiego Fryderyka II – poza terenem miejskim. Przedmiotem wykładu były:
*nagrobek Konstancji Dembowskiej z lat trzydziestych XIX w., stanowiący jeden z ciekawszych przykładów stylu klasycystycznego [dość wysoka stela kamienna ustawiona na dwustopniowej podmurówce zwieńczona u góry wydatnym gzymsem z akroteriami, z płaskorzeźbą przedstawiającą żałobnicę, składającą wianek na trumnie]
* kamienny nagrobek Piotra Alkantary Sumińskiego datowany na rok 1840 z charakterystyczną symboliką funeralną [sowa, uskrzydlona klepsydra, dwie pochodnie skierowane płomieniem ku dołowi]
* tablice epitafijne z krótkim tekstem upamiętniającym zmarłego [najstarsza, z roku 1830- poświęcona pamięci kobiety, której nazwiska nie dało się odczytać- mimo podjętych prac renowacyjnych]
* nagrobek czterdziestoletniego pułkownika Aleksandra Konopki powstały najprawdopodobniej około roku 1850,
* zabytkowy nagrobek z piaskowca poświęcony małej Teresce Zrzelskiej oraz inne ciekawe przykłady sztuki funeralnej propagowanej przez warszawskie lub miejscowe warsztaty kamieniarskie.
W części praktycznej odbytej na cmentarzu pani dyrektor Anna Henrykowska, w oparciu o konkretne przykłady, przedstawiła postęp prac konserwatorskich prowadzonych od 9 lat, dzięki organizowanej od 2004 roku kweście. W ten sposób przybliżyła uczniom Naszej Szkoły ideę ratowania od ruiny i zapomnienia bezcennych zabytków funeralnych, porównywalnych z obiektami znajdującymi się na warszawskich Powązkach.
|